İBRAHİM

z. İbrahim

Tarihte Mezopotamya, tek tanrılı dinle müşriklerin mücadele alanı olmuştur. Kuran’da bu mücadelenin başlangıcı, Hz. İbrahim olarak verilir. İbrahim kavminde Allah inancı vardı, fakat şirk koşan bir kavimdi (6.Enam.78-79). Güneş, ay ve yıldızlara taparlardı. Hz. İbrahim’in Sümerlerin Kiş kentinden, babası Azer’in de Kiş kentinin rahip-kralı(Ensi) olduğu kanaatindeyim. Yeri geldikçe neden bu şekilde düşündüğümü açıklayacağım.

Enam.76. Gece üstünü örtüp bürüyünce bir yıldız görmüş ve demişti ki: "Bu benim rabbimdir (veya: rabbim budur)." Fakat (yıldız) kayboluverince: "Ben kaybolup gidenleri sevmem" demişti.
Enam.77. Ardından ayı doğar görünce: "Bu benim rabbim" demiş, fakat o da kayboluverince: "Andolsun" demişti "Eğer rabbim beni doğru yola erdirmezse gerçekten sapmışlar topluluğundan olurum."
Enam.78. Sonra güneşi doğarken görünce: "Budur benim rabbim. Bu en büyük" dedi. O da kayboluverince kavmine demişti ki: "Ey kavmim, doğrusu ben sizin ortak koştuklarınızdan uzağım."
Enam.79. "Gerçek şu ki, ben hanif olarak yüzümü gökleri ve yeri yaratana (fetara) çevirdim. Ve ben müşriklerden değilim."

Yukarıdaki ayetler, Hz. İbrahim’in manevi ve düşünsel yolculuğundan bahsediyor. Aynı zamanda bu yolculuğu, Sümer kentlerini dolaşarak yaptığını düşünüyorum. Sümerlerin erken dönemlerinde her kentin bir mabedi bulunuyordu. Yıldızlara tapılan şehirlere gittiğinde bu inanca girdi. Sonra ay tanrısı Nanna’nın  tapınağının bulunduğu Ur kentine gittiğinde yıldızları ret edip ay tanrısı inancını benimsedi. Fakat Güneş tanrısı Utu’nun mabedinin bulunduğu Uruk kentine geldiğinde bu seferde güneş tanrısı inancını benimsedi. Sonunda bununda doğru bir inanç olmadığını anladı.

Bakara.258. Allah kendisine mülk verdi diye rabbi konusunda İbrahim ile tartışmaya gireni görmedin mi? Hani İbrahim: "Benim rabbim diriltir ve öldürür" demişti. O da: "Ben de öldürür ve diriltirim" demişti. (O zaman) İbrahim: "Kuşkusuz Allah güneşi doğudan getirir, (hadi) sen de onu batıdan getir" deyince, o kafir böylece afallayıp kalmıştı. Tanrı zalimler topluluğunu hidayete erdirmez.

Yukarıdaki ayetteki sözler, ben tanrıyım diyen güneş tapınağı rahip-kralına söylenebilir diye düşünüyorum. Güneş tanrısı olduğunu iddia ediyor ama güneşin hiçbir hareketini kontrol edemiyor. Kent olarak güneş tapınağının bulunduğu Uruk’u, kişi olarak da buranın güneş tapınağını Ensi’sini düşünüyorum.

Burada bir çelişki ortaya çıkıyor. Tanrı olduğunu iddia eden bir adamın dinine Hz. İbrahim nasıl girer?! Benim düşüncem yakın doğudaki ateş-güneş kültünün, gnostik bir öğreti olmasından kaynaklanıyor. İslam içerisinde de “Enel Hak” taraftarlarının son derece fazla olduğu göz önüne alınırsa olay garip kaçmaz diye düşünüyorum.